Mistrzami są dzieci. One rodzą się wolne, z ta niewinnością otwartą ku misterium, zaufaniem do życia i miłością do świata. Gdybyśmy ją zachowali, bylibyśmy kreatywni i szczęśliwi. Elsa Punset.
Wejście zajęć jogi do zwykłych szkół publicznych, to ogromny krok ku transformacji edukacji. W Hiszpanii, Argentynie i wielu innych krajach, joga jako zajęcia dodatkowe zyskuje coraz wieksza popularność. W Belgii nauczyciele w ramach przygotowania do zawodu, przechodzą szkolenie z mindfullness. A i w Polsce joga powoli zaczyna pojawiać się w szkołach i przedszkolach.
Ruch i zabawa esencją dzieci
Joga dla dzieci na zachodzie przybrała formę w dużej mierze ludyczną, pełną gier i zabaw. Biorąc pod uwagę, że joga jako szeroko pojęty światopogląd i postawa wobec siebie i życia, zbliża do esencji bytu, to nic dziwnego, że z dziećmi pracuje się poprzez zabawę, gdyż poprzez nią właśnie się uczą i rozwijają. Dzieciom trzeba przybliżać rzeczy w języku im bliskim, a ich językiem, sposobem komunikowania się i odkrywania świata jest zabawa. Joga oczywiście nie tylko uczy wartości, rozwija świadomość że jesteśmy częścią Natury, ale robi to uwzględniając universum ciała i z nim pracując, integrując ciało i umysł. Edukacja tradycyjna natomiast oddzieliła umysł i ciało do tego stopnia, ze juz pięcio, sześcioletnie dzieci spędzają wiele godzin siedząc w ławce, strofowane przez nauczyciela za nadmierną ruchliwość braną za nieposłuszeństwo.(Dodatkowo po lekcjach w szkole starsze dzieci muszą odrabiać godzinami zadania domowe, wyjątkiem jest system edukacyjny w Finlandii). Tymczasem to właśnie ruch jest esencją dziecka, ruch, zadziwienie, zabawa, tworzenie, czyli to co w szkole raczej przegrywa z bezruchem, monotonią i uczeniem się na pamięć, które zabijają w dzieciach ciekawość – główny motor uczenia się. Stąd taka popularność alternatywnych systemów pedagogicznych, jak Montessori, Waldorf, szkoły demokratyczne, szkoły libre “wolne” etc. których cechą wspólną jest “podążać za dzieckiem” i wspierać jego potencjał, a nie - tłumić jego ekspresję.
Wkład jogi w system edukacyjny.
Joga rozwija, kształci: emocje, ciało, intelekt i ducha. Zostały już dokonane badania potwierdzające jej dobroczynny wplyw na zachowanie stanu zdrowia, rozwój psychoemocjonalny, a nawet na zdolności społeczne. Nowy paradygmat edukacyjny XXI wieku Raport Delors UNESCO z lat 90tych proponował właśnie edukację holistyczną, ciała,emocji, intelektu i duchowości. Joga widzi w każdym bycie nieopisany skarb. Nie ważne skąd przychodzimy i dokąd zmierzamy, ważna jest droga, droga rozwoju naszej świadomości. Joga oferuje narzędzia by życ pełnią życia, pracować nad tym, na co mamy wpływ i akceptować to, na co wpływu nie mamy. Pomaga rozbudzić świadomość naszych zdolności i naszych słabszych stron, zrozumieć, że każdy moment życia to akt uczenia się, jedyny i pełny doświadczeń, które nas rozwijają.
Jak przekazać dzieciom taką postawę wobec życia?
Dając przykład czyli uświadamiając nas nauczycieli. Dzieci i młodzież mają ogromną zdolność rozpoznawania jak czujemy sie naprawdę.Musimy być uważni co do naszych reakcji, by wiedzieć, co dzieciom oferujemy. Uczą się czując samą naszą obecność, sposób w jaki oddychamy. To równowaga wewnętrzna daje nam energię by edukować. Uczymy tego, czym sami jesteśmy. W dużej mierze dzieci uczą się poprzez imitację, jesteśmy dla nich zwierciadłem. Ten, kto uczy, musi być również zakorzeniony w ciele, tylko w taki sposób stworzy warunki, by dzieci nie straciły z biegiem czasu swojej ciekawości i autentyczności.
Edukacja to nie kwestia zapamiętania czy napisania tekstu bez błędów ortograficznych, edukować to nauczyć równoważyć emocje i rozporządzać siłą i energią tak , by skierować uwagę i koncentrację ku temu, czego chcemy się nauczyć i co chcemy wiedzieć. Edukacja to wskazanie drogi do znalezienia przyjemności w uczeniu się, to rozwój wrażliwości estetycznej i kreatywnej, szacunek do samego siebie i do innych, wspieranie potencjału każdego indywiduum Joga jako proces rozwoju rozbudza wszystkie te jakości.
Z jednej strony joga może stać się narzędziem do kształcenia nauczycieli .Z drugiej strony lekcje jogi dla dzieci obecne już nie tylko w centrach jogi, ale i w szkołach, wypełniają pewne braki edukacji tradycyjnej, edukują ku świadomemu odczuwaniu i wyrażaniu emocji, rozwijają kreatywność, postrzeganie zmysłowe, koncentrację i uważność, zdolność relaksowania się, rozwijają świadomość ciała, harmonijnie kształtując jego siłę i gibkość. Tworzą przestrzeń doświadczania, w której dzieci czują się kochane, akceptowane, zapraszane do wyrażenia się, wspierane, nie osądzane i nie etykietowane.
Joga dla dzieci to więc nie tylko asany, to także przekazywanie wartości uniwersalnych (np. Szacunku do wszystkich stworzeń, do Matki Ziemi) Na zajęciach jogi dla dzieci pracuje się w oparciu o osiem stopni jogi Patanjalego, w sposób zaadoptowany do potrzeb dzieci, w zależności od grupy wiekowej i od charekterystyki grupy i poszczególnych dzieci. Joga dla dzieci to otwarty model pedagogiczny, który cały czas się rozwija, przekształca i wzbogaca, przystosowując się do potrzeb dzieci.
Wyobraźmy sobie, że już jako dzieci spotykamy nauczyciela, który oddycha spokojnie i głęboko, który potrafi rozbudzić w nas, podtrzymać płomień ciekawości, który oferuje nam narzędzia do pełnego, zdrowego, szczęśliwego życia, a takie życie wymaga zadbania o wszystkie aspekty istnienia (ciało, umysł, emocje). Joga jako nauka o prawach natury, obejmująca wszystkie obszary bytu, ma ogromny potencjał we wprowadzeniu edukacji na holistyczną ścieżkę.
Edukacja jaką mamy zabiera młodym świadomość, czas i życie. By zmienić świat, trzeba zmienić edukację.Claudio Naranjo.
