Okres popołogowy to bardzo wyjątkowy czas dla mamy i niemowlęcia, czas wzajemnego dostrajania się, uczenia się siebie, dla bobasa czas adoptowania się do rzeczywistości, a dla mamy czas zadedykowany najczęściej niemalże w stu procentach macierzyństwu. Zajęcia jogi to przestrzeń sprzyjająca tak mamie jak i maleństwu, jak i ich wzajemnej relacji. Rozpocząć praktykę zaleca się kiedy niemowlę skończy trzy miesiące (niektórzy instruktorzy przyjmują od dwóch), ze względu na to, ze do tego czasu powinno mieć ono zapewnione warunki podobne do tych w łonie matki (i im mniej bodźców tym lepiej), wtedy tez zaczyna podnosić główkę. Mama również potrzebuje czasu po porodzie, zanim wróci do pełnej aktywności (szczególnie, jeśli przy porodzie były komplikacje lub jeśli odbyło się cesarskie cięcie). Joga dla mam i niemowląt zaprasza maluchy od dwóch lub trzech miesięcy do….. około roczku, choć to także zależy od indywidualnego podejścia instruktora (często na zajęcia przychodzą dzieci już raczkujące).
Na zajęciach rytm dyktuje niemowlę, czasem mama ćwiczy a czasem karmi, przewija lub tuli płaczące maleństwo. To oczywiście mama wykonuje asany, choć niemowlę też uczestniczy, towarzysząc w niektórych ćwiczeniach. Jeśli zaobserwujemy niemowlęta, to zobaczymy, że naturalnie przybierają różne pozycje, które znajdujemy też w jodze, np. kobrę (Bhujangasana) albo szczęśliwe dziecko (Ananda Balasana) czy salabhasana.( Możemy więc uczyć się od maluchów).
MAMA
W okresie połogu bardzo ważne jest dla mamy zadbanie o równowagę ciała i psyche, zarówno ze względu na przebytą ciążę i poród, jak i na nowe czynności noszenia, karmienia, przebierania, które wykonywane w nieprawidłowej pozycji mogą przeciążyć dolne plecy, szyję i ramiona. Spokój i harmonia psychiczna, które można rozwijać z pomocą jogi, są równie ważne, by cieszyć się w pełni macierzyństwem.
Jedną z najważniejszych korzyści, jakie czerpie z zajęć mama jest praca nad wzmocnieniem mięśni dna miednicy i brzucha (poprzez mula bandha i udyana bandha oraz coraz częściej włączane w zajęcia techniki hipopresyjne). Mięśnie proste brzucha niejednokrotnie rozstępują się w czasie ciąży i porodu, dlatego bardzo ważna jest odpowiednia praca nad nimi, tak by bezpiecznie mogły wrócić do formy. Joga pomoże więc mamie przywrócić siłe mięśniom dna miednicy, a także zachować zdrowe silne plecy, nogi i ręce, odciążyć i zrelaksować szyje, ramiona, plecy, otworzyć klatkę piersiowa, czyli harmonijnie utrzymać w formie całe ciało, tak by nowe pozycje związane z dbaniem o dziecko nie powodowały żadnych dolegliwości.
Łagodna praktyka nastawiona na głębokie odczuwanie ciała, świadomy oddech, relaksacja i medytacja przyniosą mamie ulgę i odpoczynek po czasem stresujących nowych wyzwaniach i nieprzespanych nocach. Pranajama i medytacja pomogą rozwijać cierpliwość i spokój. W ramach zajęć jest również chwila na dialog, w którym mamy dzielą się doświadczeniami i wątpliwościami, wspierając się nawzajem.
NIEMOWLĘ
Moment zadedykowany specjalnie niemowlęciu, to chwila, kiedy otrzymuje masaż, śpiewa mu się piosenkę lub mantrę. W niektórych pozycjach jest w kontakcie z mamą, doświadcza ruchu, co je stymuluje, a czasem i rozbawia do śmiechu. W innych asanach obserwuje bacznie to, co robi mama, np. patrząc w górę, jak twarz mamy pojawia się i znika na przemian z burzą włosów, łaskoczących jego twarz (a to mama wykonuje pozycje kociego grzbietu w ruchu, a bobas leży na macie, tak że mama może mu dać buziaka wyciągając grzbiet kota). Doświadczanie ruchu w bezpiecznym kontakcie z mamą wspiera rozwój psychomotoryczny maluchów. Nigdy nie zmusza się maluszka do niczego, daje mu się masaż, włącza w pozycje, tylko wtedy, gdy jest mu z tym wygodnie.
Poruszające się już niemowlę ma też okazję do nawiązania kontaktu z innymi maluchami. A i to najmniejsze obserwuje z zainteresowaniem całą salę.
Biorąc pod uwagę, ze mama i niemowlę w tym pierwszym okresie stanowią jedność, dobre samopoczucie mamy odzwierciedla się w odczuciach bobasa. Dlatego tez, jeśli mama zadba o siebie , będzie w formie, odpręży się i zrelaksuje, również i niemowlę będzie miało lepsze samopoczucie.
Joga pozwala razem cieszyć się chwilą, mama może zrobić coś dla siebie, mając swą pociechę przy sobie. Tak wspólnie spędzony czas pogłębia więź i wzbogaca sposoby komunikacji pomiędzy mamą a maluchem.
Przykładowe asany:
Marjaryasana – (pozycja kota) niemowlę leży na macie pomiędzy dłońmi tak, że widzi naszą twarz nad swoją, kiedy podnosimy i opuszczamy głowę
Adho Mukha Svanasana (pozycja psa z głową w dole) – niemowlę leży między naszymi dłońmi lub bawi się ,
Virabhadrasana I – (pozycja wojownika)sadzamy niemowlę na udzie ugiętej nogi, twarzą do przodu (jego ciężar pomaga nam „zakorzenić” biodra)
Badhakonasana, (pozycja motyla) sadzamy malucha (od 6 miesięcy) na naszych nogach tak by tez miał złączone stopki, i ruszamy delikatnie nogami, możemy tez balansować z jednej strony na druga
Janu Sirsasana – Kładziemy bobasa wzdłuż wewnętrznej krawędzi wyprostowanej nogi, i kiedy robimy skłon do przodu, możemy go połaskotać, dać buziaka
Sethu Bandhasana (półmost) , sadzamy malucha na miednicy lub kładziemy z główką na naszym brzuchu, podtrzymując go, i powoli podnosimy biodra z wdechem a opuszczamy z wydechem.
Apanasana, kładziemy bobasa na brzuszku z głową w kierunku naszych kolan i poruszając nogami w górę i w dół bujamy malucha jak na huśtawce, możemy tez poruszać na prawo i lewo, balansować, podnosić głowę tak by dać buziaka maluchowi
Bhujangasana
Odpoczynek
artykuł ten ukazał się w Magazynie Wyjogowanych